คำถามแสนคลาสสิคสำหรับคนที่อยากเปิดโลกกว้าง ที่ผมเลือกที่จะขอตอบอย่างตรงไปตรงมาว่า ทักษะการดำน้ำ กับการว่ายน้ำ เป็นชุดทักษะคนละชุดกัน การดำน้ำมีตีนกบที่พาคุณไปข้างหน้า มีถังอากาศให้หายใจได้ มีชุดควบคุมการลอยตัวที่ทำให้นักดำน้ำลอยบนผิวน้ำได้
"ว่ายน้ำไม่เป็น ดำน้ำได้ไหม?"
ตอบแบบง่ายๆ ก็คือดำน้ำได้นั่นแหละ คนว่ายน้ำไม่เป็นก็ดำน้ำได้ แต่มีปัจจัยหลายส่วนที่ถ้าต้องตอบให้ตรงตามความเป็นจริง ก็คือ คนที่ว่ายน้ำไม่เป็น ไม่ควรเรียนดำน้ำลึก
การเป็นนักดำน้ำที่ดีได้ จะต้องรู้สึกผ่อนคลายเมื่ออยู่ในน้ำ แต่คนที่ว่ายน้ำไม่เป็นส่วนใหญ่มักจะอึดอัดเมื่อต้องไปเจอกับความลึกของน้ำระดับที่เท้าเหยียบไม่ถึง ถ้าหากคุณรู้สึกเป็นกังวลเมื่ออยู่ในน้ำ คุณจะไม่สามารถมีสมาธิรับรู้สิ่งใหม่ๆจากการเรียนการสอนได้ และยังเป็นการเพิ่มความเสี่ยงให้กับตนเองอีกด้วย
Try Scuba
โปรแกรมที่ให้บุคคลทั่วไปได้ลองดำน้ำโดยมีมืออาชีพคอยดูแล คุณไม่จำเป็นต้องดำน้ำเป็นก็ได้ เพราะนั่นคือการซื้อประสบการณ์การลงน้ำครั้งนั้นๆ
Open Water Diver
คุณต้องว่ายน้ำเป็น เพราะทุกองค์กรดำน้ำมีเกณฑ์มาตรฐานในการกำหนดให้นักดำน้ำต้องผ่านการว่ายน้ำตัวเปล่า เป็นระยะ 200 เมตร หรือว่ายน้ำพร้อมกับอุปกรณ์สน็อกเกิลเป็นระยะทาง 300 เมตร และต้องลอยตัวบนน้ำให้ได้เป็นเวลาอย่างน้อย 10 นาที
จากเกณฑ์ดังกล่าว เห็นได้ว่าผู้เรียนไม่จำเป็นต้องเป็นนักกีฬาว่ายน้ำ แต่ว่ายน้ำเป็นบ้าง ลอยตัวได้บ้าง มันเป็นข้อบ่งชี้ว่านักเรียนมีความรู้สึกไม่เครียดเมื่ออยู่ใต้น้ำ
เพราะถ้าหากว่าฝึกเรียนดำน้ำพร้อมกับความรู้สึกไม่มั่นใจ กลัวจมน้ำ กลัวน้ำเข้าหน้ากาก ฯลฯ มันมักจะก่อให้เกิดอุบัติเหตุตามมาใต้น้ำได้ ซึ่งไม่มีใครอยากให้มันเกิดขึ้น และมันยังทำให้การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพลดลง เนื่องจากนักเรียนจะต้องมีภาระกังวลที่เพิ่มขึ้นมากเกินไประหว่างการฝึกสอน
หากคุณลองดำน้ำ หรืออยากดำน้ำลึก ถ้าหากว่ายน้ำไม่เป็น อาจจะเริ่มจากการไปสน็อกเกิล แล้วเรียนรู้ทักษะการว่ายน้ำเบื้องต้น และการจัดการกับความกลัวของตนเองในน้ำ ย่อมพาไปสู่การเรียนดำน้ำที่ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพ สนุกสนานมากขึ้น อีกแน่นอน ครั้งต่อไปที่พบคำโฆษณาว่า "ว่ายน้ำไม่เป็นก็ดำน้ำได้" ก็ยังอยากให้รับรู้ว่า มันเป็นเรื่องของการตลาด ที่เชิญคนที่ว่ายน้ำไม่เป็นไปดำน้ำ แต่การไปเรียนว่ายน้ำมาก่อนสักนิด จะลดความเสี่ยงและอุบัติเหตุได้มากมายขนาดไหน
ซึ่งทาง SSI ได้มีระบุไว้อย่างชัดเจนบน Training Standard (ซึ่งสามารถหา Download ได้สำหรับบุคคลทั่วไป ที่ https://my.divessi.com/standards) ซึ่งนี่คือตำรามาตรฐานการสอนดำน้ำ กล่าวถึงความพร้อมของนักเรียนก่อนกับการอยู่ในน้ำ
*การประเมินความพร้อมของนักเรียน*
ในหลักสูตรเบื้องต้นเช่น Open Water Diver นักเรียนจะต้องได้รับการประเมินความพร้อมของร่างกายก่อนที่จะไปภาคปฏิบัติที่แหล่งน้ำเปิด การประเมินนี้สามารถนำมาจะใช้เพื่อประเมินนักเรียนก่อนที่จะเรียนในหลักสูตรที่สูงขึ้นไป แต่จะไม่ประเมินก็ได้ เว้นแต่จะถูกระบุไว้อย่างชัดเจนในมาตรฐานการสอนของหลักสูตรนั้นๆ
ความรู้สึกเมื่ออยู่ในน้ำ - เป้าหมายของการประเมินนี้คือเพื่อให้เห็นว่านักเรียนสามารถอยู่ในน้ำได้อย่างไม่อึดอัด ความรู้สึกวิตกกังวลนั้นเป็นเรื่องปกติและพบเจอได้ง่าย แต่เมื่อมีการเรียนการสอนไปแล้วนั้น นักเรียนควรมีความมั่นใจในการใช้อุปกรณ์ และความมั่นใจในตัวครูสอนดำน้ำ
การประเมินการว่ายน้ำ - การว่ายน้ำเป็นระยะทาง 200 เมตรโดยไม่ใช้อุปกรณ์ช่วยพยุง หรือว่ายน้ำ 300 เมตรด้วยตีนกบ, หน้ากาก, และท่อหายใจ โดยไม่มีระยะเวลากำหนดไว้ เพียงแค่ห้ามหยุดหรือยืนขึ้นระหว่างประเมิน
การพยุงตัวบนผิวน้ำ - ลอยตัวหรือพยุงตัวในแหล่งน้ำมี่ความลึกเกินกว่าที่จะยืนถึงเป็นเวลา นาที โดยไม่มีอุปกรณ์ช่วยพยุงใดๆ โดยหน้าของนักเรียนจะต้องพ้นน้ำตลอดเวลาที่กำลังทำการประเมิน
จะเห็นได้ว่า การเรียนดำน้ำไม่ได้ยาก แต่ถ้าว่ายน้ำไม่เป็น การเพิ่มเติมทักษะว่ายน้ำก่อนการเรียนเล็กน้อย จะช่วยให้การเรียนดำน้ำของเราปลอดภัยมากขึ้นอีกด้วย