"DSMB" ย่อมาจาก Delayed Surface Marker Buoy หรือ ทุ่นส่งสัญญาณผิวน้ำนั้น เป็นหนึ่งใน Essential Items ที่ขาดไม่ได้กับนักดำน้ำทุกคน แม้มันมักจะถูกเรียกว่า Diving Accessories แต่ทางพี่บู จะเรียกมันว่า Diving Essentials เลยหล่ะ
SMB คืออะไร?
Surface Marker Buoy นั้นคือถุงลมที่ใส่ลมเข้าไปได้ เป็นท่อยาวที่มีสีสันจัดจ้าน ตัดกับสีของพื้นน้ำทำให้เห็นเป็นที่สังเกตุได้ง่าย เพื่อให้เรือที่สัญจรไปมาได้รับทราบถึงตำแหน่งของนักดำน้ำ และเพิ่มความระมัดระวังในการแล่นเรือได้ หรือเป็นการส่งสัญญาณให้เรือที่เรามาดำน้ำด้วยทราบว่านักดำน้ำอยู่ตำแหน่งไหนเพื่อเข้าไปทำการรับขึ้นเรือ ซึ่งนักดำน้ำจะทำการส่งสัญญาณเมื่ออยู่ที่ผิวน้ำ
นอกจาก SMB แล้วนั้นก็ยังมี DSMB อีกด้วย หรือก็คือ Delayed Surface Marker Buoy ที่สามารถส่งสัญญาณขึ้นมาจากใต้น้ำได้ ทำให้นักดำน้ำส่งสัญญาณได้เร็วขึ้น และหน่วงเวลาให้นักดำน้ำได้ทำการหยุดพักเพื่อลดแรงกดทั้งแบบ Safety Stop และแบบ Decompression Stop ได้ แต่เรือสามารถเห็นตำแหน่งได้โดยที่นักดำน้ำไม่ต้องขึ้นมาจากน้ำ โดยจะต้องทำงานร่วมกันกับม้วนเชือกอีกด้วย
ขนาดที่แตกต่าง กับการใช้งานที่หลากหลาย
ถ้าต้องการ DSMB สำรองขนาดเล็กไว้ปล่อยเมื่อยามจำเป็นเท่านั้น ก็อาจจะหาลูกเล็กๆเช่น 10 x 100 cm ก็อาจจะเพียงต่อต่อการส่งสัญญาณได้ แต่ถ้าสำหรับฝึกแล้วหล่ะก็ ครูพี่บูก็จะฝึกให้เราใช้ 15 x 120 cm หรือ 15 x 150 cm เพราะมันมีแรงยกมากพอที่จะพยุงนักดำน้ำที่ผิวน้ำด้วย แต่ถ้าจะให้แนะนำกันสุดๆ อยากให้ขนาดที่เหมาะกับการใช้งานเป็นประจำคือ 15 x 180 cm หรือ 18 x 180 cm เป็นอย่างน้อย เพราะมีความยาวมากพอที่เรือเห็นได้อย่างชัดเจนจากระยะไกลอีกด้วย แม้คลื่นจะสูง 1-1.5 เมตร ก็ยังเห็นได้ง่าย
สีที่มักจะใช้กันคือสีส้ม และสีเหลือง เนื่องจากให้การมองเห็นได้ง่ายที่สุด แต่ก็ไม่ได้มีสีใดสีหนึ่งที่อุตสาหกรรมดำน้ำกำหนดไว้เป็นมาตรฐาน สีสันจึงมีมากมายเช่น สีชมพู สีขาว สีเขียว และแม้กระทั่งสีดำก็มีให้เห็น แต่บางสีก็ไม่ได้เห็นได้ง่ายได้นักเพราะถูกดูดกลืนกับสภาพแวดล้อมได้ไง บางยี่ห้ออาจจะมีแถบสะท้อนแสง หรือปลอกไว้ติดตั้งไฟส่องสว่างในกรณีที่แสงน้อยอีกด้วย
นักดำน้ำบางกลุ่มจะกำหนดสีของ DSMB ในการแทนถึงข้อความต่างๆ เพื่อสื่อสารกับทีมที่อยู่ผิวน้ำได้อีกด้วย เช่นสีส้ม คือกรณีปกติ นักดำน้ำใต้น้ำอยู่ครบถ้วน และสีเหลืองอาจจะหมายถึงมีเหตุฉุกเฉินใต้น้ำอีกด้วย แต่การสื่อสารแบบนี้จำเป็นจะต้องมีความเข้าใจที่ตรงกันในทีม และการเขียนชื่อลงบน DSMB จะทำให้การระบุว่านักดำน้ำที่อยู่ใต้น้ำเป็นใครทำได้ง่ายขึ้นมาก
วิธีการใช้งาน
การประกอบ DSMB เพื่อใช้งานจากใต้น้ำมีหลากหลายวิธี บางคนก็ใช้เชือกถ่วงตะกั่ว บางคนใช้เชือกกับลูกรอก ไม่ว่าจะเป็นลูกรอกเล็ก หรือลูกรอกใหญ่ ซึ่งมีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันแล้วแต่ความถนัด ความรู้ และประสบการณ์ หรือเลือกที่จะผูก DSMB กับเชือกไว้เลย หรือนำมาประกอบกันใต้น้ำก็ได้ จะจัดเก็บไว้ในกระเป๋า หรือคลิปติดตัว ซึ่งนักดำน้ำสามารถประเมินความต้องการตนเองและเลือกวิธีที่เหมาสมกับตนเองได้
รวมไปถึงการวิธีการเติมลม ไม่ว่าจะเป็นใช้วิธีเป่าด้วยปาก หากใจออกจากเร็กกูเลเตอร์ ใช้แหล่งอากาศสำรอง หรือการใช้สาย LPI ในการเติมลมเข้าไปใน DSMB ซึ่งสามารถทำได้ทุกวิธีหากมีการฝึกฝนที่ถูกต้อง
ข้อคำนึงเกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้งาน
เราไม่ควรคลิปลูกรอกเข้ากับตัวเองระหว่างปล่อย DSMB เพราะถ้าเกิดลูกรอกติดขัด จะทำให้ตัวนักดำน้ำถูกกระชากจากแรงดึงของ DSMB ที่กำลังขึ้นสู่ผิวน้ำ
ถ้า DSMB อยู่ที่ผิวน้ำแล้ว เราก็ยังไม่ควรคลิป DSMB ติดไว้ที่ตัว เพราะอาจจะมีเรือวิ่งผ่าน ทำให้นักดำน้ำดึงขึ้นมาจากที่ลึงได้
ระหว่างการปล่อย DSMB พึงระลึกไว้เสมอว่า "slow is smooth, smooth is fast" ยิ่งเราเร่งปล่อยให้เร็วเท่าไหร่ ย่อมเกิดความผิดพลาดได้มากขึ้นเท่านั้น การระมัดระวังไม่ให้เชือกพันตัว หรือระมัดระวังเรื่องความยาวเชือกที่หย่อนเหลือมากเกินไปอาจจะทำให้มีปัญหามากขึ้นและพันเข้ากับตัวนักดำน้ำได้ในที่สุด หรือเตรียมมีดตัวไว้กรณีฉุกเฉินจริงๆ
ฝึกฝนให้คล่อง การลงสระเพื่อฝึก หรือออกทะเลแล้วปล่อยด้วยตนเองบ่อยๆ จะทำให้คล่องแคล่วมากขึ้น
การปล่อย DSMB มากกว่า 1 คนในกลุ่มนั้น จะต้องระวังไม่ให้เชือกพันกัน ควรมีพื้นที่ระยะห่างที่เหมาะสมให้กันและกัน
การปล่อย DSMB ควรเติมลมให้เพียงพอเช่น เพื่อให้เรือเห็นได้อย่างชัดเจน และไม่ถูกดึงกลับลงไปใต้น้ำได้
ทัศนคติที่ดีกับการใช้ DSMB
อย่าคิดว่าไม่จำเป็นเพราะไดฟ์หลีดเดอร์จะต้องปล่อย DSMB ก่อนจบการดำน้ำไดฟ์นั้นๆอยู่แล้ว กรณีพลัดหลง
หาเวลาฝึกปล่อยด้วยตนเอง หรือให้ไดฟ์หลีดเดอร์กลุ่มที่ตัวเองอยู่เป็นผู้สอน
การมี DSMB สำรอง 2 ชุด ถือเป็นเรื่องปกติ ถ้าหากปล่อยชุดแรกแล้วผิดพลาด ยังมีชุดที่สองสำรองไว้
กลุ่มเดียวกันจะปล่อย DSMB ทุกคนเลยก็ได้ เพื่อเพิ่มการมองเห็น
เก็บ DSMB ของตนเองให้เรียบร้อยหลังขึ้นจากน้ำทุกครั้ง
ติดต่อร้าน Blue Culture Diving สำหรับการลงสระเพื่อฝึกฝนการใช้ DSMB พร้อมรูปสวยๆได้แล้ววันนี้